Nâzım Hikmet-festival in Amsterdam (29 september – 3 oktober 2015)
Theater Rast in Amsterdam viert haar 15-jarig jubileum met een multidisciplinair festival gewijd aan het werk en het leven van de Turkse dichter Nâzım Hikmet (1902-1963). Het programma omvat onder meer de vertoning van een documentaire, lezingen, een theatrale...
Toen de tractor naar Turkije kwam – Reportage van Yaşar Kemal
Op 28 februari stierf in Istanbul de schrijver Yaşar Kemal (1923-2015). Jarenlang was hij Turkijes kandidaat voor de Nobelprijs voor de literatuur. Zijn debuutroman, Kleine Memed, is een van meest en een van de eerst vertaalde Turkse boeken. In veel landen, ook in...
Workshop literair vertalen voor beginners (26 september 2015, Utrecht)
Altijd al eens willen weten hoe een literair vertaler zijn keuzes maakt? En waarin literair vertalen verschilt van bijvoorbeeld juridisch of technisch vertalen? Voor iedereen met een goede kennis van Turks en Nederlands geef ik samen met mijn collega Mustafa Özen op...
Net verschenen: roman ‘Radeloos als we waren’ van Barış Bıçakçı
In sommige romans gaat alles met een zekere lichtheid. Er wordt gewandeld over de bevroren vijver van een stadspark, er wordt gerookt, gekletst, er worden letters in de lucht geschreven. En zelfs een tas die als een onheilsbode bij de kapstok neerploft lijkt...
Stop de dreigende sluiting van het Nederlands Instituut in Turkije – handtekeningenactie en open brief
Het Nederlands Instituut in Turkije (NIT), opgericht in 1958, wordt met sluiting bedreigd. Voor dagblad Trouw schreef ik een ingezonden hierover, die op 19 juni op de opiniepagina is geplaatst, Wie ook zijn steun wil betuigen aan het Nederlands Instituut, kan hier een...
De losse bladen van Fahrettin Örenli: exposities rond een kunstenaarsboek (april-mei 2015, Amsterdam)
In Ik heet Karmozijn beschrijft Orhan Pamuk wat er met de miniaturenalbums in een paleisbibliotheek gebeurt als een sultan zijn macht verliest. De boeken vallen uiteen, de afzonderlijke bladen met tekeningen gaan ieder hun eigen weg, verlaten de planken van wat eens...
Het huis van Ahmet Hamdi Tanpınar
Een van de opvallendste gebouwen aan de İstiklâl Caddesi, de lange winkelstraat in het centrum van Istanbul, is Narmanlı Han. Vergeleken met de meeste andere oude panden in de straat heeft het een zeer lange en opvallend sobere gevel. De winkelstraat verwerkt per dag...
Yaşar Kemal in De Groene Amsterdammer: in memoriam
Onderstaand in memoriam schreef ik voor De Groene Amsterdammer van 11 maart 2015. Anna Karenina, Robinson Crusoe, Alice: sommige romanpersonages hebben zo’n sterk karakter, appelleren aan zoiets specifieks bij de lezers, dat ze haast loskomen van hun schrijvers. Als...
Koerdische auteur Yavuz Ekinci wil Koerdische literatuur bekender maken
Over Koerden horen we vooral in kranten. Dat is zelfs zo in Turkije, een land waar de Koerden ruim een vijfde van de totale bevolking uitmaken. Maar als het aan de jonge Koerdische auteur Yavuz Ekinci ligt, komt daar binnenkort verandering in. ‘Je hebt in de...
Yaşar Kemal in De Groene Amsterdammer
Anna Karenina, Robinson Crusoe, Alice: sommige romanpersonages hebben zo’n sterk karakter, appelleren aan zoiets specifieks bij de lezers, dat ze haast loskomen van hun schrijvers. Als er in de Turkse literatuur één personage is voor wie dat geldt, dan is dat Kleine...
Prachtige ogen
Giftig van jaloezie en tegelijkertijd vervuld van het gevoel een sukkel te zijn loopt Mümtaz, de hoofdpersoon in de roman Sereen, op een koude, miezerige avond naar Taksim, naar het appartement in het centrum van Istanbul waar zijn geliefde Nuran naar hij wel zeker...
14 februari: Internationale dag van het korte verhaal
Ter gelegenheid van de dag een kort verhaal van Sema Kaygusuz, dat ik in 2013 vertaalde voor het tijdschrift De Gids: Wilde wijnruit. Behalve korte verhalen schreef Kaygusuz (1972) ook romans, een filmscenario, een theatertekst. Ze wordt geprezen om haar...
Tanpınars roman ‘Het klokkengelijkzetinstituut’ vertaald in het Italiaans
Na het Duits, Frans, Bosnisch, Macedonisch, Pools, Albaans, Kroatisch, Servisch, Georgisch, Hebreeuws, Bulgaars, Roemeens, Azeri, Arabisch, Nederlands, Spaans, Engels en nog zo'n twintig talen is de roman Saatleri Ayarlama Enstitüsü (‘Het klokkengelijkzetinstituut’)...
‘Osmaanse poëzie is als een compositie van Bach’ – Interview met de samenstellers van ‘Reisgenoten en wijnschenkers’
Interview: Hanneke van der Heijden 'Osmaanse poëzie is als een compositie van Bach: het heeft een abstracte schoonheid die op je gevoel werkt.’ Zo karakteriseert turkoloog Jan Schmidt de poëzie die hij met zijn collega’s Sytske Sötemann en Sander de Groot in het...
Nawoord bij ‘Sereen’ van Ahmet Hamdi Tanpınar
In 2013 verscheen Sereen, mijn vertaling van de roman Huzur van Ahmet Hamdi Tanpınar. Hieronder het nawoord dat ik bij deze roman schreef. Een roman fleuve stond Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962) voor ogen toen hij zich na zijn eerste gedichten, korte verhalen en...
De boekentoptien bij piraten
Volgens een recent bericht in de krant Radikal heeft de Turkse politie in de eerste negen maanden van 2014 in totaal 171.000 illegale boeken in beslag genomen. Geen illegale kopieën van e-books, maar gewone papieren boeken die clandestien gedrukt en verhandeld worden....
Sait Faik Abasıyanık – Vier plusjes (kort verhaal)
Dit voorjaar verscheen bij uitgeverij Podium Verhalen uit Istanbul - een selectie uit de korte verhalen van Sait Faik Abasıyanık. Als voorproefje staat nu op de site een van de mooiste verhalen uit de bundel, Vier plusjes. '(...) Goed, het verhaal. Ik stond te wachten...
‘Osmaanse poëzie is als een compositie van Bach’
Zo karakteriseert turkoloog Jan Schmidt de poëzie die hij met zijn collega’s Sytske Sötemann en Sander de Groot in het Nederlands vertaalde. Hun bloemlezing, Reisgenoten en wijnschenkers, kwam onlangs uit bij Uitgeverij Jurgen Maas. De vroegste gedichten in de bundel...
Genres in Turkije (1) – Fictie of: hoe belangrijk is de roman eigenlijk?
Wie de lijst bekijkt van Turkse literatuur die in het Nederlands is vertaald, ziet vooral romans. Maar ga je naar de jaarlijkse boekenbeurs in Istanbul, dan moet je in het overvolle programma met lezingen, interviews en panels hard zoeken naar de naam van een...
Genres in Turkije (2) – Een uitgeefster over de populariteit van non-fictie
De politiek – tenminste, de eenduidige, expliciete variant – mag na 1980 grotendeels uit de Turkse fictie zijn verdwenen, de belangstelling voor maatschappelijke ontwikkelingen, zoals die ook al bleek uit de populariteit van columnisten, is gebleven. Dat is duidelijk...
Genres in Turkse literatuur (3): wat is er in vertaling van terug te zien?
Het Turkse literaire landschap biedt meer dan romans. Er is een levendige traditie van poëzie, korte verhalen en essays en analyses over politiek-maatschappelijke onderwerpen. Maar wat zien we van die variatie in Nederlandse vertalingen terug? Geeft het corpus van...
De eerste zinnen van Sait Faik Abasıyanık – Over het vertalen van ‘Verhalen uit Istanbul’
Volgens een van zijn collega-auteurs, Leylâ Erbil, was hij een schrijver met zijn tafel in zijn zak. Sait Faik Abasıyanık kon overal schrijven: op een bankje in het park, op een wiebelend tafeltje in een kroeg, desnoods op zijn knie. Dat kwam goed uit, want de ‘Turkse...
Pamuks museum van de onschuld wint een prijs
Het ‘Museum van de onschuld’ van Orhan Pamuk is verkozen tot Europees museum van het jaar. De prijs, een initiatief van het European Museum Forum onder auspiciën van de Raad van Europa, werd op 18 mei jongstleden uitgereikt in Tallinn (Estland). Het museum dat Pamuk...
‘Verhalen uit Istanbul’ – Het oog van Sait Faik Abasıyanık
Bij de verschijning van Verhalen uit Istanbul, een verzameling van 35 korte verhalen geschreven door een van Turkijes belangrijkste auteurs: Sait Faik Abasıyanık. Hoe vaak zouden de woorden ‘kijken’, ‘zien’, ‘gadeslaan’ in de verhalen van Sait Faik Abasıyanık...
Istanbul als ballingsoord – De brieven van Fritz Rudolf Kraus
‘Ich bemerke, daß Stambul auf guten Aufnahmen unwirklich schön erscheint, während es, wenn man hier ist, meistens störende Erscheinungen gibt, welche die Schönheit trüben, auf dem Bild aber zum Glück nicht sichtbar werden.’ Dat schrijft de Duitse assyrioloog Fritz...
Schrijfster Ayşe Kulin in De Balie
Sytske Breunesse en Ineke ’t Hooft-Imhulsen vertaalden onlangs Vaarwel, Istanbul, een roman van Ayşe Kulin over een ministersgezin in de laatste jaren van het Osmaanse Rijk (1918-1922). Na de Eerste Wereldoorlog wordt het gedecimeerde Osmaanse Rijk bezet door...
‘Language is the mirror of our lives’: Oğuz Atay’s novel ‘Tutunamayanlar’ and its Dutch translation
(Een Nederlandse vertaling staat onder de Engelse tekst.) It’s often surprising to see how literature resists globalisation, how famous books in one language can be kept a secret from readers in other languages for many years. Dutch masterpieces, many of which have...
Vertalersgeluk in Nederland
Niet over Turkse literatuur, wel over vertalen: in de vertalersgeluktournee die tot 22 mei door Nederland reist, praten literair vertalers over hun vak. Wat voor keuzes maakten ze in hun vertalingen? Waarom kozen ze wel voor het ene alternatief en niet voor het...
Groep vooraanstaande internationale schrijvers roept op tot grotere vrijheid van meningsuiting in Turkije
‘We are writers from around the world who love, live and breathe words. We are united in our belief that freedom of expression is a universal and fundamental human right. We are gravely concerned about “the freedom of words” in Turkey.’ Zo begint een brief die een...
Reisgenoten en wijnschenkers: Osmaanse poëzie in het Nederlands
Soms geven vertalingen een wel erg vertekend beeld. Niet van het karakter van een literaire tekst – tenminste niet als het om het werk van een goede vertaler gaat, en Nederland telt vele goede vertalers. Wel van het belang dat een bepaald literair genre in het land...