Reisgenoten en wijnschenkers: Osmaanse poëzie in het Nederlands

26 mrt 2014

Soms geven vertalingen een wel erg vertekend beeld. Niet van het karakter van een literaire tekst – tenminste niet als het om het werk van een goede vertaler gaat, en Nederland telt vele goede vertalers. Wel van het belang dat een bepaald literair genre in het land van herkomst inneemt. Neem Turkstalige poëzie: in het Osmaanse Rijk was poëzie eeuwenlang het meest beoefende literaire genre, en ook in het moderne Turkije werd en wordt er veel gedicht. Maar wat uit het Turks in het Nederlands is vertaald zijn voornamelijk romans. Van alle Turkstalige dichtkunst is maar een fractie in het Nederlands beschikbaar.

Met de bloemlezing Moderne Turkse Poëzie, die in 2010 verscheen, werd er in het Nederlands voor het eerst iets getoond van de rijkdom van de Turkse poëzie uit de twintigste eeuw. In deze tweetalige uitgave geven samenstellers Mehmet Emin Yıldırım, Sytske Sötemann en Mehmet Çetin een selectie uit het werk van veertig toonaangevende dichters.

Maar het leven begint natuurlijk niet in de twintigste eeuw, zeker niet in de Turkse poëzie. Wat er aan de dichters uit die eerste bundel voorafging is nu te lezen Reisgenoten en wijnschenkers. Osmaanse poëzie. Sytske Sötemann, Jan Schmidt en Sander de Groot geven in deze pas verschenen, eveneens tweetalige bloemlezing een selectie uit de poëzie van achttien Osmaanse derwisjen, volksdichters en hofdichters, die schreven van de dertiende tot aan de twintigste eeuw.

De bundel is niet alleen goed nieuws voor wie van poëzie houdt. Orhan Pamuk verwijst in zijn roman Het zwarte boek geregeld naar de dichter Şeyh Galib, net als Ahmet Hamdi Tanpınar in de roman Sereen. In Istanbul. Herinneringen en de stad wijdt Pamuk een groot stuk aan de dichter Yahya Kemal Beyatlı, die zelf weer een grote invloed had op (de romans van) zijn vriend en collega Ahmet Hamdi Tanpınar. Klassieke Turkse dichters dringen ook door in moderne romans. Sterker nog: in een land waar sultans zich lieten voorstaan op de gedichten die ze schreven, politici hun toespraken met dichtregels illustreren en auteurs romans schrijven met als titel ‘De roman van de dichter’ rijkt de invloedssfeer van poëzie voorbij haar eigen genre. Dat maakt Reisgenoten en wijnschenkers voor poëzieliefhebbers en voor anderen interessant.

 

Sytske Sötemann, Jan Schmidt en Sander de Groot (samenstelling en vertaling), Reisgenoten en wijnschenkers. Osmaanse poëzie. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas, 2014. ISBN: 978 94 91921 02 5. Prijs: € 19,95.

 

Website van Hanneke van der Heijden, literair vertaler – over de literaire wereld in Turkije, over vertalen, en met fragmenten gepubliceerde en ongepubliceerde vertalingen uit het Turks.

WOORDENWOLK